مجموعه اصلی: فرهنگ وهنر
مجموعه فرعی : فرهنگ های بومی ایران
نوروز ایرانیان که در آغاز فصل بهار جشن گرفته میشود پیامآور نو شدگی سال و آمدن گرما و باززایی طبیعت است. منطقه سمنان، مردم جای جای استان سمنان نیز با آئینهای خاصی به استقبال بهار و جشن نوروز میروند.
خانه تکانی: کدبانوی خانه اغلب 10 روز مانده به پایان سال، مبادرت به نظافت و شستوشوی دیوار خانه، اسباب و اثاثیه، پاکیزه و نو کردن جامه و ظروف و اشیای کهنه و تمیز کردن دیوارهای دود گرفته میکند. زدودن آلودگی و سیاهیها و بیرون افکندن وسائل کهنه و اضافه از فضای خانه از رسوم کهن ایرانیان در روزهای پایانی سال است. زنان روستاها، قالی و قالیچه و گلیم را در آب رودخانه و چشمهها میشویند. پردهها، روتشکی، رو بالشتی و رو طاقچهای را عوض میکنند. در برخی نقاط شهری و روستایی زنان با تهیهی دوغابی از گل قرمز و یا سفید رنگ دیوارهای گلی خانه تجلینما میکنند. در شهر مُجن، روستای هیکو و مناطق خطیر کوه، کالپوش، کوه زر و خوارتوران میتوان تصاویر زیبایی از این آئین استقبال از نوروز را در روزهای پایانی سال مشاهده کرد. اهالی شاهرود به خانه تکانی در اصطلاح «خانه در ریزی» گفته و بر این عقیدهاند که اگر تار عنکبوت(کارتونو) در گوشههای دیوار و سقف خانه مشاهده شود باید آنرا زدود چونکه بد یمن است و برای اهل خانه فقر بدنبال دارد. همچنین در گذشته چند روز مانده به نوروز اهالی شاهرود کرسی را جمع میکردند و بر این عقیده بودند که در سال جدید نباید سیاهی(زغال) در اطاق باشد.
کاشتن سبزه: برخی نیز تخم شاهی را بر روی کوزههای سفالی برای سبز کردن میمالند. همچنین برخیها عقیده دارند که به تعداد افراد خانواده مشتی حبوبات باید سبز کنند. در شهر سمنان و دیگر نقاط زنان کدبانو نهادن پیاز گل نرگس، سیر و سنبل را در میان کوزههای حفرهدار میکارند تا هنگام سبز شدن گلها از حفرهها بیرون آمده تا جلوهای خاص به سفرهی نوروزی بدهد. در بیارجمند، روستای دروار و حسنآباد دامغان زنان علاوهبر سبز کردن گندم و جو یک دسته علف سبز نیز هنگام تحویل سال بر روی سفره هفت سین قرار میدهند. اهالی شهر شاهرود رشد بیشتر هر یک از دانههای کاشته شده گندم و جو را در گردش سال مظهری از رشد خوب آن دانه در سال نو زراعی میپندارند، اهالی مهدیشهر سیر و گل نرگس سبز میکنند، خانوادهها سبزهها را تا سیزده نوروز سبز و شاداب نگاه داشته و در روز سیزده بدر، سبزهها را از خانه بیرون برده و به دشت و صحرا و یا رودخانه میافکنند.
نوروز خوانی: صد سلام و سی علیک صاحب خانه سلام علیک در میان ابیات و اشعار نوروزخوانی مضامینی در ارتباط با مدح مولا علی(ع) و دیگر امامان وجود دارد، مرسوم است که صاحبخانه اقلامی چون برنج، شیرینی، گردو و یا وجه نقد به نوروزخوانان هدیه داده و ایشان نیز در مقابل برای سلامت اهل خانه و بر آورده شدن حاجات آنان دعا میکنند.
چهارشنبهسوری: از دیگر آداب این شب رسم فالگوش است که بنابر آن برخی افراد حاجتمند با فالگوش ایستادن در محل گذر و یا محلی دیگر بر اساس شنیدههای خود برآورده شدن حاجتشان را تعبیر میکنند، رسم شالاندازی نیز در برخی روستاهای گرمسار و منطقه کالپوش در این شب انجام میشود. برای این منظور جوانان شال خود را در خانههای اهل محل انداخته و به انتظار مینشینند صاحب هر خانه با دیدن شال مقداری میوه، شیرینی، نقل و. . . در میان شال نهاده و به صاحبش میدهد. در دیگر نقاط جوانان با پوشاندن چهره خود و اجرای رسم «قاشقزنی» به در خانهها رفته و با زدن مداوم قاشق به کاسه فلزی، صاحب خانه را از حضور خود برای دریافت هدیه مطلع میکند. انجام بازیهای محلی، شکستن کوزه به نشانهی برطرف کردن بلا، پخت آش آخر چهارشنبه به نیت طلب حاجت و بخت گشایی و نیز تهیهی سبزی پلو و یا خورشت سبزی برای شام از دیگر آداب این شب در نقاط مختلف استان است.
علفه (عرفه): در شاهرود زنان نان گولاچ میپزند و بین مستمندان تقسیم میکنند، چراغ و شمع میافروزند و زیارت اهل قبور میخوانند، زنان شاهرودی با جمع کردن نوعی سبزی صحرایی برای شام علفه «شنگی پلو» میپزند و پیش از صرف شام یکی دو بشقاب به نیت اموات خود از آن را خیرات میکنند. در منطقه خوارتوران و طرود و کالپوش، چاشم، مهدیشهر و شهمیرزاد بر اساس باوری بر روی بام خانهها فانوس میگذارند. چراغ خانه را زودتر از معمول روشن میکنند و تا سپیده دم روز اول سال نو روشن نگه میدارند. در میان اهالی دامغان مرسوم است که مقداری از غذای شب عرفه را نگاه داشته و در روز عید از آن میخورند. اهالی شهر دامغان به غذایی که در شب عرفه میپزند در اصطلاح چلو عرفه میگویند. چیدن گیاهان صحرایی از جمله شنگ، گندمک و سلمه از دیگر آداب این روز است. در شهر سرخه پخت غذایی متشکل از هفت نوع مواد غذایی و در برخی نقاط با سیزده نوع در شب علفه انجام میشود. خرید لوازم و وسایل نوروزی:
پخت سمنو: انواع نانهای نوروزی:
عیدانه(عیدونه):
تحویل سال: در برخی نقاط از جمله شاهرود عدهای از خادمان مساجد و تکایا نسبت به تهیهی آب دعا در ساعت پایانی سال میکنند. برای این منظور آیات قرآن، اسماءالله و ذکر هفت سلام(سلام قولا من رب الرحیم، سلام علی نوح فی العالمین، سلام علی موسی و هارون، سلام علی آل یاسین، سلام علی ابراهیم، سلام علیکم طبتم فادخلو ها خالدین، سلام علیکم طبتم بما صبرتم فنعم عقبی الدار)با مرکب زعفران بر روی سطح ظروف چینی تحریر شده و سپس در میان تشت آب فرو برده میشود. در نخستین دقایق سال نو آب دعا به نیت تبرک و شفا در میان حاضرین تقسیم میشود. حضور پر شور اهالی در امامزادهها، اماکن مذهبی و گلزار شهدا در هنگام تحویل سال نیز در همهی نقاط استان مرسوم است. پس از حلول سال نو افراد خانواده با یکدیگر دیده بوسی کرده و با دعای خیر برای همگان بهار طبیعت را جشن میگیرند. پدر خانواده با گشودن قرآن مبلغی پول به هر یک از اعضاء عیدی میدهد. این وجه را در اصطلاح «دست لاف» میگویند. در همین لحظات برخی خانوادهها ورود فرد خوش قدم تحت عنوان «شگون» یا «شگیم» را انتظار میکشند. این شخص که اغلب نوجوان و از سادات فامیل یا محله است همراه با سینی حاوی کوزه آب، سبزه، قرآن، نمک و... در نخستین دقایق سال نو بعنوان اولین شخص به خانه قدم نهاده و با تبریک فرارسیدن نوروز عیدی خود را از پدر خانواده دریافت میکنند. انتخاب شخص شگون که اهالی به قدم خیر و با برکت او باور دارند بنابر تجربه و یا استعانت از استخاره انجام میشود. در میان دامداران و عشایر مرسوم است که شگون بره سفید کوچکی را به باور برکت دام و حشم با خود به خانه میآورد. |
گرد آورنده : irsanat.com :( محمدرضایی ) |
تاریخ ارسال :  1393/12/21تعداد مشاهده :3853دیگر مطالب مرتبط با موضوع : فرهنگ های بومی ایران
جهت دیدن مطالب بیشتر کلیک کنید
|
- فنی تخصصی
- NDTتست های غیر مخرب
- دانستنی های متالوژی
- دانستني هاي خودرو
- دريانوردي وتجهيزات دريايي
- دکوراسیون
- برق الکترونیک، مخابرات
- طراحی صنعتی
- طراحی قالب
- طراحی لوله کشی صنعتی پایپینگ piping
- ثبت شرکت ، ثبت برند
- اختراعات ، اکتشافات ونوآوری های جدید
- استانداردها
- انواع مکانیزم های صنعتی
- ایمنی ، بهداشت و ارگونومی
- ریخته گری
- جوشکاری
- آموزش تجهيزات آزمايشگاهي
- آموزشی
- علم مواد
- زمین شناسی ، معدن
- ساخت و تولید
- تازه های شیمی
- تاسیسات
- تصفيه آب
- صنايع چوب
- مشخصات فنی انواع خودرو ها
- مشخصات فنی ماشین آلات سنگین
- معرفی شرکتهای تولیدی
- مکانیک
- مکانیک خودرو
- مهندسی عمران
- مهندسی صنایع
- مهندسی هسته ای
- کتاب
- نانو تکنولوژی
- نگهداری وتعمیرات
- نقشه کشی صنعتی
- هیدرولیک و پنوماتیک
- پرس های مکانیکی و هیدرولیکی
- فرمول های مهندسی
- آموزش نرم افزار
- (Adobe InDesign)آموزش اينديزاين
- MATLAB آموزش نرم افزار
- آموزش طراحی وب
- آموزش اتوکد
- آموزش اتوفرم
- آموزش اینونتور Inventor
- آموزش آفیس
- آموزش نرم افزار 3D MAX
- آموزش نرم افزار Mold Flow
- آموزش نرم افزار سالید ورک
- آموزش نرم افزار powermill
- آموزش نرم افزار Sketch up
- آموزش نرم افزار Xsteel
- آموزش نرم افزاردلمیا delmia
- آموزش نرم افزارکرل
- آموزش نرم افزارکتیا
- آموزش فتوشاپ
- معرفی نرم افزار های مهندسی
- کات مستر Cut Master
- هوش مصنوعی
- آموزش برنامه نویسی
- اخبار
-
سلامت و تندرستی
- دانستنی های علمی
- دانستنیهای جنسی
- بارداری و زایمان
- بازی وسرگرمی
- بهداشت دهان ودندان
- بهداشت بانوان
- طب سنتی وداروهای گیاهی
- اختراعات ، اکتشافات ونوآوری های جدید
- ازدواج
- انواع داروها ، دستورات وعوارض آنها
- انواع اعتیاد، راهای پیشگیری ودرمان اعتیاد
- ایمنی ، بهداشت و ارگونومی
- راه های پیشگیری از بیماریها
- رژیم درمانی
- رکورد داران جهان
- روانشناسی
- روانشناسی کودکان
- آزمایش ونمونه برداری
- آموزش برای والدین
- آموزش خانه داری
- آموزشی
- زندگی برتر
- سلامت موها
- سلامت و تندرستی
- سلامت پوست
- تازه های پزشکی
- تغذیه سالم
- تغذیه سالم کودکان
- مشاور خانواده
- ورزش درمانی
- ورزش زیبایی اندام
- ورزش های عمومی
- ورزش كودكان
- پزشک کودکان
- پزشکی
- اسرار خانه داری
- گردشگری
-
کامپیوتر و اینترنت
- شبکه ،تعمیرات،آموزش
- دوربين
- بازی وسرگرمی
- اخبار تكنولوژي
- اختراعات ، اکتشافات ونوآوری های جدید
- اینترنت
- رکورد داران جهان
- آموزش طراحی وب
- آموزش عکاسی
- آموزش ویندوز، سیستم عامل
- آموزش فتوشاپ
- آموزشی
- ساعت های هوشمند
- تبلت
- ترفند های کامپیوتری
- تجهیزات جانبی موبایل
- تجهیزات جانبی کامپیوتر
- تکنولوژی های برتر
- معرفی محصولات جدید
- موبایل دانلود آموزش
- قیمت کامپیوتر،لب تاب ،موبایل ، تبلت
- لب تاب
- کامپیوتر
- نرم افزار های کامپیوتر
- نرم افزارهای اندرویدAndroid
- نرم افزارهای موبایل
- هک و امنیت
- هوش مصنوعی
- دین و مذهب
-
فرهنگ وهنر
- شعر-آموزش-نقد
- داستانهای خواندنی
- دانستنی های علمی
- دنیای بازیگران
- بیوگرافی هنرمندان
- ادبیات داستانی
- اخبار فرهنگی هنری
- ضرب المثل
- آموزش برای کودکان
- آموزش عکاسی
- آموزش نقاشی
- زندگی نامه مشاهیر
- سخن بزرگان
- تاریخ وتمدن
- صداسازی وسلفژ
- گیاهان،حیوانات و آکواریوم
- مناسبت ها درایران وجهان
- کتاب
- نام های اصیل ایرانی
- هنر خیاطی
- هنرهای دستی و ترسیمی
- فرهنگ های بومی ایران
-
علمی
- شعر-آموزش-نقد
- دانستنی های علمی
- دانستنی های متالوژی
- دانستني هاي خودرو
- دريانوردي وتجهيزات دريايي
- دوربين
- برق الکترونیک، مخابرات
- بیوشیمی
- بیوگرافی دانشمندان
- طب سنتی وداروهای گیاهی
- اخبار علمی
- اخبار تكنولوژي
- اختراعات ، اکتشافات ونوآوری های جدید
- استانداردها
- ایمنی ، بهداشت و ارگونومی
- رکورد داران جهان
- ریاضی
- جزوات دانشگاهی
- آموزش زبان انگلیسی
- آموزش تجهيزات آزمايشگاهي
- آموزشی
- علم مواد
- زمین شناسی ، معدن
- زندگی نامه مشاهیر
- ساخت و تولید
- ساعت های هوشمند
- تازه های شیمی
- تازه های ربات
- تست هوش ، معما
- تکنولوژی های برتر
- گزارش های علمی تحقیقی
- گیاهان،حیوانات و آکواریوم
- مشاور خانواده
- مدیریت
- محيط زيست
- معرفی رشته های تحصیلی
- مقالات علمی
- مهندسی عمران
- مهندسی صنایع
- مهندسی هسته ای
- کتاب
- نظریه های علمی
- نانو تکنولوژی
- نجوم و اخترفیزیک
- نمونه سوال
- هوش مصنوعی
- هوافضا
- پرینتر سه بعدی
- پزشکی
- فرمول های مهندسی
- فیزیک
- ورزشی
-
بازار
- دانستني هاي موفقيت
- بازارسرمایه
- ثبت شرکت ، ثبت برند
- اخبار اقتصادی و بازرگانی
- اصول و فنون مذاکره
- ايده هايي براي موفقيت
- آشنایی با انواع فرآیند خطوط تولیدی
- آئین نامه،قانون،مقررات،ودستورالعمل ها
- آموزش بورس
- آموزشی
- زندگی نامه مشاهیر
- تصمیم گیری وروشهای حل مسئله
- مشاوره بازاریابی
- مشاوره مالی،حقوقی
- معرفی محصولات جدید
- مقالات کار آفرینی
- قیمت خودرو ،ماشین آلات ،تجهیزات
- قیمت کامپیوتر،لب تاب ،موبایل ، تبلت
- کارآفرینی ، کسب وکار
-
کودکان و والدین
- شعر وقصه کودکانه
- بهداشت بانوان
- طب سنتی وداروهای گیاهی
- ایمنی ، بهداشت و ارگونومی
- ايده هايي براي موفقيت
- روانشناسی
- روانشناسی کودکان
- آموزش برای کودکان
- آموزش برای والدین
- آموزش ساخت کاردستی
- آموزشی
- سلامت موها
- تست هوش ، معما
- تغذیه سالم
- تغذیه سالم کودکان
- گزارش های علمی تحقیقی
- مشاور خانواده
- ورزش كودكان
- پزشک کودکان
- پزشکی
- زناشویی
- بازی وسرگرمی
- دنیای مد